De gemeenten Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen en Leeuwarden hebben samen met de provincie beroep aangetekend tegen het instemmingsbesluit winningsplan Tietjerk. Het beroep is gericht tegen het besluit van de Minister van Economische Zaken en Klimaat. ‘Wy litte mei-inoar ien lûd fanút de regio wei hearre om fierdere gaswinning in halt ta te roppen. It moat dien wêze’, aldus wethouder Tytsy Willemsma van Tytjerksteradiel. Smallingerland en de provincie steunen het beroep van de drie gemeenten.

Een veilige, duurzame toekomst

Naast het beroep, is gevraagd om een voorlopige voorziening te treffen. Hiermee willen de gemeenten voorkomen dat de gaswinning in dit gebied na 31 december 2021 doorgaat. Ook dat een gasveld in de omgeving van Suwâld, dat onderdeel uitmaakt van dit winningsplan, opnieuw in gebruik wordt genomen. Volgens wethouder Willemsma moet dit moment worden aangegrepen om besluiten te nemen die bijdragen aan een veilige, duurzame toekomst. ‘Allinnich dan bliuwt it gebiet geskikt foar de primêre funksjes sa as wenjen, ûndernimmen, lânbou, rekreaasje en behâld fan skjin drinkwetter. Wy ha der nammentlik gjin betrouwen yn dat it it lêste winningsplan is dat op ús ôfkomt.’

Direct betrokken bewoners uit Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen hebben ook geen vertrouwen in het ministerie. ‘In Groningen gaat de gaskraan iets meer dicht, maar voor alle kleine gasvelden gaat de kraan verder open. In Suwâld wordt het veld zelfs opnieuw aangeboord. Een broekzak-vestzak mentaliteit die niet getuigt van een duurzame visie voor de volgende generatie. Sinds 1965 wordt er onder ons dorp en op andere plekken in de gemeente Tytsjerksteradiel gas gewonnen. Gedurende een periode van 57 jaar hebben 23 kabinetten met 27 ministers de kans gehad om voor meer duurzaamheid te kiezen door een andere koers te gaan varen in plaats van tijdelijk financieel gewin. Net als de gasvoorraad onder ons, raken wij hiervan zelf ook uitgeput.’

Samen tegen gaswinning

Op 30 november 2021 is er al een gezamenlijke zienswijze tegen het winningsplan ingediend. Volgens de drie gemeenten en de provincie is de minister bij het definitieve instemmingsbesluit amper op de argumenten ingegaan. ‘Onze gemeentebesturen en het provinciaal bestuur hebben zich al eerder uitgesproken tegen nieuwe gaswinning en onze inwoners maken zich grote zorgen. Wij willen in Fryslân geen nieuwe mijnbouw en geen uitbreiding of verlenging van bestaande vergunningen. Daarom tekenen wij ook beroep aan tegen dit besluit’, zegt gedeputeerde Friso Douwstra. Volgens Douwstra doet die werkwijze geen recht aan de bedoeling van de overheid om gemeenten, provincies en waterschappen meer invloed te geven in het besluitvormingsproces.

Onomkeerbare schade

In het gebied is de bodem door de huidige gaswinning al 18 tot 20 centimeter gedaald. Naast de autonome bodemdaling vanwege veenweide, is de na-ijling door gaswinning nog eens circa 5 centimeter. Met de effecten van klimaatverandering zoals hoosbuien en hoge waterstanden, is het een groot misverstand dat de gevolgen van winning uit kleine gasvelden, ook klein zijn. Met de bodemdaling van meer dan 20 centimeter richt gaswinning onomkeerbare schade aan in een gebied dat is bedoeld voor wonen, bedrijvigheid, landbouw, recreatie en waterwinning. De zorg voor een bij deze functies passende toekomstbestendige waterhuishouding is nu al een grote uitdaging. Het gebied is niet langer geschikt voor gaswinning. ‘It is genôch west’, vindt wethouder Willemsma.